Kişinin yaşadığı toplum zarfında kıymeti olan , yetenek, biçimci ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği vetirelerin tübaşöğretmen.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara bakılırsa insanoğluın davranışlarında belli gelişmeler esenlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Terbiye; kişinin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek bileğmaslahatme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanılamamı strüktürlabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen tanılamam:
“Bireyin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak istenilen yönde( eğitimin amaçlarına şayan ) bileğmaslahatme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık bakılırsa;
· Terbiye bir vetiretir.
· Terbiye sürecinde, kişinin davranışlarının istenilen yönde bileğmaslahattirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki bileğmaslahatme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç taban öğesi vardır.
1. Yalnızç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Terbiye amaçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve değerlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tekmil kültürler bağırsakin aynıdır. Yalnızçların içinde ne olduğu ve öğrenme bağırsakin kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre bakılırsa bileğmaslahatebilir, ama sürecin doğası bileğmaslahatmez.
Terbiye kapsamı ve tanılamamlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün boyunca biraşkın filozof ve pedagog, eğitimin ne evetğuna dair farklı farklı tanılamamlamalarda bulunmuştur. Günümüzde ise eğitimin akseptans edilen ölçün tanılamamı şudur: Terbiye, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış bileğmaslahatikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanılamamlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu tanılamamlamanın zarfında eğitime dair temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış bileğmaslahatikliği” ve “süreç” kadar kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Terbiye, beşer bağırsakin dirim boyu devam eden bir vetiretir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik şu demek oluyor ki beklentilere ve hedeflere şayan olabileceği kadar istenmedik yönde bile gelişebilir. Terbiye sürecinin maslahatletilmesi ise kasıtlı şu demek oluyor ki programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel bile olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek ekol, dershane, terbiye merkezleri kadar mekânlarda verilen terbiye formal; kişinin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. şu demek oluyor ki terbiye yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı bileğildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine bakılırsa sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye bulunmak üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belli bir tasar ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir ekip ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise kendi kendine gelişen plansız ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki can bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir yol olarak ele düzenındığında ise terbiye sisteminin üç taban ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, vetireler ve çıktılardır. Memba; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, tesisat, maliyet, personel kadar fiziki unsurlardır. Müddetç; ekol zarfında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde marifet, yeterlilik, mezuniyet, test neticeları kadar istenilen davranış bileğmaslahatiklikleridir.